Recenzja: "Żmijowisko" - Wojciech Chmielarz

Premiera: 9.05.2018

"Żmijowisko" to samodzielna powieść Wojciecha Chmielarza, niebędąca częścią żadnej kryminalnej serii, z których jest znany. Tytuł frapujący, mnie przywodzący na myśl głowę znanej z mitologii greckiej gorgony, Meduzy, której głowę "zdobiły" splątane węże, a jej wzrok zamieniał w kamień. Nie da się ukryć, że fabuła powieści, jak również jej przesłanie, są splątane niczym kłębowisko węży, a jej finał wprawia w dokumentne osłupienie.

Z początku mamy spokój, las, sielskie gospodarstwo agroturystyczne o nazwie "Żmijowisko". Jednak ta sprzyjająca urlopowemu wypoczynkowi atmosfera tylko z pozoru jest niczym niezmącona. Bo to właśnie w tym miejscu, rok wcześniej, zaginęła piętnastoletnia dziewczyna - Adrianna Dusza. Przepadła jak kamień w wodę, a jej rodzice - Arek i Kamila - uciekali się do wszystkich metod, które mogłyby w jakikolwiek sposób naprowadzić ich na ślad dziecka. Niestety ich starania nie przyniosły żadnych rezultatów, a zrozpaczony ojciec wraca na miejsce zdarzenia rok później, siejąc zamęt w lokalnej społeczności, przekonanej o tym, że sprawa przycichła i przestanie odstraszać potencjalnych turystów. 

Dramatyczny wątek małżeństwa państwa Dusza, naznaczonego bolesną stratą, przeplatany jest historią czarnoskórej modelki i prezenterki telewizyjnej Adaomy - Ady, która staje się ważną uczestniczką wydarzeń związanych z niewyjaśnionym zniknięciem młodej dziewczyny, z którą łączy ją nie tylko skrót imienia. Kobieta zaangażuje się w pomoc Arkowi, a także będzie świadkiem problemów rodzinnych i finansowych właścicieli agroturystyki, które być może łączą się z zaginięciem, a może nie?

"Żmijowisko" zapowiadane było jako thriller i z takim też nastawieniem zabrałam się do jego lektury. Ostatecznie jednak mogę powiedzieć, że mrożące krew w żyłach sceny, świadczące o fatalnej pomyłce, autor zafundował nam na końcu książki, wyciskając czytelnikowi - zwłaszcza temu, który jest rodzicem - oddech z płuc. Bo ta książka to tak naprawdę powieść obyczajowo-psychologiczna, będąca studium rozpadu małżeństwa, które straciło córkę, oddaliło się od młodszego dziecka, ale przede wszystkim od siebie i okopało się na swoich pozycjach poranionych ludzi. To bardzo smutna historia ludzkiej samotności w obliczu tragedii, którą trudno mi sobie wyobrazić, ponieważ lęk o własną córkę i myśl, że mogłabym ją stracić to mój największy lęk odkąd zostałam mamą.

Chmielarzowi udało się zajrzeć wgłąb ludzkiej psychiki, obnażyć słabości, napędzane zazdrością czy pożądaniem, odtworzyć proces, który prowadzi do tragicznego końca. I mimo tego, że akcja powieści toczy się dość leniwe (niczym w środku letniej kanikuły), to każda scena ma swoje uzasadnienie i przełożenie na efekt końcowy, uderzający odbiorcę prosto w splot słoneczny. 

W mojej ocenie warto sięgnąć po tę powieść i wczuć się w duszny klimat małej wakacyjnej miejscowości, w której dzieją się rzeczy dziwne, ale jakże prawdopodobne, jeśli wziąć pod uwagę cechy natury ludzkiej.

Serdecznie dziękuję Wydawnictwu Marginesy za egzemplarz recenzencki tego tytułu.