"Franz zdziwił się własnej reakcji na występ żydowskiej więźniarki. Już sama myśl, że śpiew Żydówki bardzo mu się spodobał, wydała mu się bardzo niestosowna. Wbijano mu przecież do głowy, że Żydzi są podludźmi, że ich kultura jest prymitywna i gorsza od tej, w której wyrósł: niemieckiej, aryjskiej, rycerskiej i chrześcijańskiej. Przez wiele dni Franz ignorował te estetyczne odczucia, ale codziennie próbował wyrwać się z "Kanady", by przejść obok bloku szpitalnego w obozie kobiecym. Po kilku dniach zdał sobie sprawę, że robił to jedynie po to, aby zobaczyć choćby z daleka tę Żydówkę. W jego duszy trwała gwałtowna walka: serce i rozum próbowały na przemian oswajać i zwalczać myśl, że esesmanowi mogła spodobać się żydowska więźniarka." - fragment książki.
"Czerń i purpura" - tytuł, którego okładka nie oddaje dramaturgii wnętrza - jest wstrząsającą opowieścią opartą na faktach - na historii słowackiej Żydówki Heleny Citronovej oraz podoficera SS Franza Wunscha, doglądającego morderczego procederu w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Książka ta wywarła na mnie tak piorunujące wrażenie jak "Dymy nad Birkenau" Seweryny Szmaglewskiej z uwagi na szczegółowość opisów bestialstwa, z jakim traktowano więźniów (głód, katorżnicza praca, wszechobecna przemoc, stójki, apele, zastrzyki z fenolu, komory gazowe, krematoria...). Przy czym należy pamiętać, że Seweryna przeżyła to piekło, a Wojciech Dutka inspirował się prawdziwą historią.
"Czerń i purpura" - tytuł, którego okładka nie oddaje dramaturgii wnętrza - jest wstrząsającą opowieścią opartą na faktach - na historii słowackiej Żydówki Heleny Citronovej oraz podoficera SS Franza Wunscha, doglądającego morderczego procederu w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Książka ta wywarła na mnie tak piorunujące wrażenie jak "Dymy nad Birkenau" Seweryny Szmaglewskiej z uwagi na szczegółowość opisów bestialstwa, z jakim traktowano więźniów (głód, katorżnicza praca, wszechobecna przemoc, stójki, apele, zastrzyki z fenolu, komory gazowe, krematoria...). Przy czym należy pamiętać, że Seweryna przeżyła to piekło, a Wojciech Dutka inspirował się prawdziwą historią.
Serce krwawi podczas zderzenia z ogromem okrucieństwa i upodlenia drugiego człowieka wyzierających z każdej przeczytanej strony, ale też rejestruje moc uczucia, jakie w tych nieludzkich czasach, na przekór nazistowskim zasadom „czystości rasy”, rozkwitło w Wunschu (na potrzeby książki autor zmienił personalia głównych bohaterów, zachowując przy tym autentyczność przekazu). W jądrze ciemności, tam gdzie ludzkie życie znaczyło mniej niż nic, doszło to rzeczy niesłychanej - bestia w ludzkiej skórze zrozumiała, że jej czyny są bezbrzeżnie złe i wymierzone w niewinnych ludzi. Maksyma: kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat nabrała tutaj paradoksalnego znaczenia, ponieważ kat stał się wybawcą, opiekunem żydowskiej dziewczyny, która dzięki jego afektowi mogła ratować innych. Między tą dwójką nie doszło nigdy do fizycznego zbliżenia, ale duchowo zostali połączeni na zawsze.
"Czerń i purpura" to z jednej strony poruszające do głębi świadectwo czasów, które nie mogą się nigdy powtórzyć, a z drugiej strony - historia przemiany, jaka może zajść w człowieku zepsutym do szpiku kości za sprawą głębokiego, wręcz metafizycznego uczucia. To tytuł, który zostawia ślad i kolejny raz skłania do refleksji połączonej z głęboką niezgodą na to, aby w imię chorej ideologii unicestwiać innych ludzi, a sam proceder masowej eksterminacji sankcjonować w jakikolwiek sposób. Co ważne, niewielu ludzi, zaangażowanych w realizację zbrodniczego planu Hitlera, żałowało swoich czynów po wojnie, uznając je za zbrodnie przeciwko ludzkości. Wyjątkiem okazał się Wunsch, który świadom zła, jakie było jego udziałem za drutem kolczastym Oświęcimia, chciał za nie odpokutować.
Czy mu się to udało? Na to pytanie musi sobie odpowiedzieć sam każdy czytelnik, który sięgnie po tę pozycję. Osobiście uznaję ją za jeden z flagowych tytułów w ramach tzw. literatury obozowej.
"Czerń i purpura" to z jednej strony poruszające do głębi świadectwo czasów, które nie mogą się nigdy powtórzyć, a z drugiej strony - historia przemiany, jaka może zajść w człowieku zepsutym do szpiku kości za sprawą głębokiego, wręcz metafizycznego uczucia. To tytuł, który zostawia ślad i kolejny raz skłania do refleksji połączonej z głęboką niezgodą na to, aby w imię chorej ideologii unicestwiać innych ludzi, a sam proceder masowej eksterminacji sankcjonować w jakikolwiek sposób. Co ważne, niewielu ludzi, zaangażowanych w realizację zbrodniczego planu Hitlera, żałowało swoich czynów po wojnie, uznając je za zbrodnie przeciwko ludzkości. Wyjątkiem okazał się Wunsch, który świadom zła, jakie było jego udziałem za drutem kolczastym Oświęcimia, chciał za nie odpokutować.
Czy mu się to udało? Na to pytanie musi sobie odpowiedzieć sam każdy czytelnik, który sięgnie po tę pozycję. Osobiście uznaję ją za jeden z flagowych tytułów w ramach tzw. literatury obozowej.
Komentarze
Prześlij komentarz